بررسی اثر کاربرد جیبرلیک اسید و گرده افشانی بر رشد و نمو میوه خرما، رقم برحی

گرده افشانی از مهمترین عوامل تولید میوه در نخل خرما است و عدم گرده افشانی یا تلقیح، سبب می شود تا یک یا هر سه برچه گل ماده به صورت همزمان رشد کرده و به میوه های پارتنوکارپ تبدیل شوند. کاربرد مواد تنظیم کننده رشد و بررسی تأثیر آنها بر گرده افشانی و رشد و نمو میوه برای محصولات مختلف باغی مورد بررسی قرار گرفته است. در زمینه کاربرد تنظیم کننده های رشد گیاهی بر رشد و نمو میوه خرما گزارشات اندکی با نتایج متفاوتی در دسترس است. در این تحقیق اثر محلول پاشی غلظت های مختلف ga3 بر میوه های نرمال و پارتنوکارپ خرما مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور آزمایشی فاکتوریل در قالب بلوک‏های کامل تصادفی اسپلیت شده در زمان با چهار تکرار طراحی گردید. فاکتورهای اصلی این آزمایش عبارت از محلول پاشی با ga3 (در 3 سطح شامل غلظت های 0، 100 و 200 میلی گرم در لیتر) و نوع میوه (در 3 سطح شامل میوه نرمال (nf)، میوه های پارتنوکارپ تریپلت (tp) و میوه های پارتنوکارپ تکی (sp)) بودند. فاکتور زمان به عنوان فاکتور فرعی بوده که شامل 8 مرحله نمونه برداری در طول دوره رشد میوه‎ها بود. محلول پاشی اسیدجیبرلیک در سه مرحله 20، 35 و50 روز پس از گلدهی انجام شد. نمونه برداری در 40، 60، 80، 100، 120 ،140،160 و180 روز پس از گلدهی کامل انجام گردید و در هر مرحله، فاکتورهای طول و قطر، وزن تر و خشک، مقدار آب بافت، سفتی بافت، رنگ ظاهری براساس سه مولفه l، هیو و کروما، پهاش، غلظت مواد جامد محلول، اسیدیته قابل تیتر، نسبت مواد جامد محلول به اسیدیته قابل تیتر، مقدارکلروفیل، مقدار کارتنویید کل و مواد فنولی اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که برخی صفات مورد بررسی شامل وزن تر و خشک، زاویه هیو، پ‏هاش، مواد جامد محلول، شاخص طعم و مواد فنولی تحت تأثیر محلول پاشی با اسید جبرلیک قرار نگرفتند. همچنین تمام صفات مورد بررسی در سطح یک درصد تحت تأثیر نوع میوه قرار گرفت که نشان‎دهنده تفاوت زیاد میان میوه‏های نرمال و پارتنوکارپ می‎باشد. زمان نمونه گیری بر تمام خصوصیات میوه، تأثیر بسیار معنی داری گذاشت. نتایج نشان داد که اگرچه کاربرد اسیدجیبرلیک بر بیشتر صفات شامل درصدآب، طول وقطر، نسبت طول به قطر، سفتی بافت، درخشندگی، کروما، اسیدیته قابل تیتر، کلروفیل‏ها و کارتنوئید کل اثر معنی‏داری گذاشت ولی نتوانست جایگزین عمل گرده افشانی در تشکیل میوه مطلوب شود. درخصوص نوع میوه نیز با توجه به نتایج به نظر می‎رسد که، میوه‎های پارتنوکارپ تک‎برچه توانایی بیشتری برای تبدیل شدن به میوه بدون بذر قابل مصرف دارند.